Ana Sayfa

MICROSOFT ACCESS© İLE ÇALIŞMAK

Dersin sonunda yapabilecekleriniz:

-Microsoft Access'in amaçlarını tanımlamak.

-Microsoft Access 2000'in yeniliklerini açıklamak.

-Microsoft Access 2000'in kuruluşunu yapabilmek.

I. MICROSOFT ACCESS©

Microsoft Access, masaüstü veritabanı (database) projeleri geliştirmek için yaygın olarak kullanılan bir veritabanı yönetim yazılımıdır. Özellikle verilerin tablolar halinde tasarlanması ve ilişkiler (relationships) gibi yeni kavramların yer aldığı Access, gelişmiş veritabanı olanaklarının kişisel bilgisayar üzerinde kullanılmasını sağlayan ve yaygın olarak kullanılan bir programdır.

II. MİCROSOFT ACCESS 2000'İN YENİLİKLERİ

Microsoft Access 2000, çok sayıda yeniliğe sahiptir. Bunların en başında Internet ve Intranet uygulamaları geliştirmek için kullanılan yenilikler gelmekle birlikte bütün yeniliklere kısaca bir göz atalım:

A. DATABASE PENCERESİ'NDEKİ YENİLİKLER

Microsoft Access, bir veritabanı penceresinden yönetilir. Bu pencerede verilerini depolamak için tablolar, verilerinizi sorgulamak için sorgular (query), verileri işlemek ve görüntülemek için formlar ve verilerin çıktılarını almak için raporlar kullanılır.

Microsoft Access 2000, Database Penceresi'nde database (veritabanı) nesnelerinin görülmesi ve işlenmesiyle ilgili çok sayıda yeni düzenleme seçeneklerine sahiptir:

-Database penceresi araç çubuğu: Database nesnelerinin yönetimi, açılması ve yaratılmasıyla ilgili komutların kolayca bulunmasını sağlar.

-Nesne çubuğu (Object bar): Database nesnelerinin dikey olarak görüldüğü ve kolayca kullanıldığı yer.

-Database nesnelerini gruplamak: Farklı türdeki database nesnelerine erişim için kullanılan kısayolların gruplarını içeren grup çubukları.

-Yeni nesne kısayollarını kullanmak: Database penceresinde; nesneleri tasarım görünümünde açabileceğiniz seçenekler. Ayrıca yeni bir database nesnesini yaratabileceğiniz sihirbaz yer alır.

-Nesnelerin database penceresinde seçilmesini ve açılmasını özelleştirmek: Düzenleme yaparak database nesnelerini tek bir fare tıklamasıyla açmak.

B. DATABASE TASARIMINDAKİ YENİLİKLER

Microsoft Access 2000 database tasarımı ve datalarla çalışma bakımından çok sayıda yeni özelliğe sahiptir. Bunlardan bazıları şunlardır:

-Record-level locking (Kayıt-düzeyi kilitleme): 4 K boyutundaki sayfalar üzerinde yapılan page-level kilitlemenin yanı sıra Microsoft Access 2000 satır-düzeyinde de kilitleme yapabilmektedir.

-İlişkili dataların subsheet (alt data tabloları) içinde görüntülenmesi: Tablo, sorgu ya da form üzerindeki ilişkili dataların alt tablolar (subdatasheet) ya da altform (subform) olarak görülmesi sağlanır. Örneğin müşteri tablosuna bağlı siparişlerin görülmesi gibi.

-Yeniden adlandırma sorunlarının otomatik olarak çözülmesi: Bir formu, tabloyu, sorguyu, alanı ya da diğer bir kontrolün adının değiştirilmesi durumunda ortaya çıkacak sorunları gidermek için ilgili bileşenlerin de otomatik olarak yeniden adlandırılması.

C. TOOLBARS, MENÜ BAR VE SHORTCUT MENÜLERİNDEKİ YENİLİKLER

Access 2000 içindeki araç çubukları, menüler ve kısaayol menüleri daha kolay ve hızlı biçimde kullanılabilecek şekilde düzenlenmelidir.

-Kişiselleştirilmiş menü ve araç çubukları: Bir menünün açılarak bir komutun seçilmesi onun kişiselleştirilen menülere eklenmesini sağlar. Access 2000 kullandığınız menülere ve araç çubuklarına göre; sadece kullandığınız menü ve araç çubuklarının görünmesini sağlar.

-Araç çubuklarını ard arda dizmek: More düğmesine tıklanarak daha fazla araç çubuğunu ekranda görebilirsiniz. Araç çubuklarını yere göre boyutlandırabilirsiniz. Bir düğmeye tıkladığınızda o düğme araç çubunda görünür.

-Bir araç çubuğu düğmesine ya da menü komutuna kısayol atamak: Bir araç çubuğu düğmesine ya da bir menü komutuna kısayol atayarak bilgisayar üzerinde, network üzerinde, Intranet ya da Internet üzerinde bir yere erişmek.

D. INTERNET ÜZERİNDE ÇALIŞMAYLA İLGİLİ YENİLİKLER

Microsoft Access 2000 Internet'le çalışmak için yeni özelliklere sahiptir. Bu işlemleri için Internet üzerinde arama yapmayı sağlayacak bir Web browser'a gereksinim vardır.

-Data access page: Web sayfası yaratarak bir Access ya da SQL Server veritabanındaki verilere giriş, düzeltme ve listeleme gibi işlemlerin yapılmasını sağlar.

-Intranet ya da Internet üzerinde birlikte çalışma: NetMeeting ile veritabanı üzerinde çalışan diğer kullanıcılarla birlikte çalışma yapılır.

-Bir araç çubuğu düğmesine ya da menü komutuna hyperlink eklenir: Bir araç çubuğu düğmesine ya da menü komutuna bir hyperlink eklenerek bilgisayar, network, internet ya da intranet üzerindeki bir yere kolayca erişilir.

E. DİĞER UYGULAMALARLA ÇALIŞMA ALANINDAKİ YENİLİKLER

Microsoft Access 2000, diğer uygulamalarla çalışma alanında şu yeniliklere sahiptir:

-Microsoft SQL Server ile çalışmak: Bir Microsoft Access project yaratarak ya da SQL Server Database Wizard kullanarak Microsoft SQL Server veritabanlarına kolayca erişim sağlanır.

-Diğer bir dosya formatındaki datalara erişmek için yeni bir veritabanı yaratmak: text, dBASE, Paradox ya da spreadsheet formatındaki bir dosyayı açmak için Microsoft Access otomatik olarak bir link yaratarak dosyaya bağlanır.

-Microsoft Outlook ya da Microsoft Exchange'teki verilere bağlanmak ya da import etmek: Microsoft Outlook ve Microsoft Exchange Server'dan Exchange/Outlook Wizard ile veri import ya da link etmek.

F. ÖRNEK UYGULAMALARDAKİ YENİLİKLER

Özellikle veritabanı yazılımları, üzerindeki araçları öğrenmek için örnek veritabanları sunarlar. Access içinde de çok sayıda veritabanı örnek olarak bulunmaktadır. Access içindeki örnek veritabanları kullanıcılara ve uygulama geliştiricilere örnek olacak çalışmalar içermektedir. Bu veritabanları şunlardır:

-Northwind Traders

-NorthwindCS

-Address Book

-Contact Management

-Household Inventory

Northwind Traders özellikle güzel formların, raporların ve data access page'lerin bulunduğu bir örnek veritabanıdır.

NorthwindCS örnek bir uygulamadır. Bu uygulama bir SQL script ile SQL Server üzerinde Northwind veritabanı yaratır.

Address Book veritabanı bir ailenin her üyesinin adres ve telefon bilgilerini saklar.

Contact Management: Contact Manager veritabanı ile bütün kontakt kişilerin bilgileri saklanır.

Household Inventory: Household Inventory veritabanı ise eşya bilgilerini tutar.

Bu örnek envanter bilgileri çeşitli alanlardaki bilgilerin nasıl tablolar haline getirilmesine ve nasıl bir veritabanı olduğuna dair örnekler oluşturmaktadır.

GÖZDEN GEÇİRME

1. Microsoft Access, hangi alanlarda bir çözüm olarak kullanılır?

2. Microsoft Access'i çalıştırmak için hangi işletim sistemleri uygundur?

3. Microsoft Access 2000'in yenilikleri nelerdir?

4. İlişkisel veritabanı nedir?

5. Data Access Pages (Sayfalar) ile neler yapılabilir?

6. Access 2000'in SQL Server 7.0 verilerine erişim için hangi özelliğe sahiptir?

7. Access 2000 ile ODBC tanımına gerek duyulmadan bir SQL Server veritabanına doğrudan erişilebilir mi?. Bu nasıl yapılır?

8. Access'i kurarken nelere dikkat edersiniz?

9.Microsoft Access ile Microsoft Excel'in hangi alanlar için kullanılabilecek birer çözüm olacağını açıklayın.

UYGULAMALAR

Microsoft Access, kurumsal amaçlı ya da ticari alanda kullanılan verilerin depolanması ve bu alanca gereksinim duyulan bir çözüm için kullanılır. Bu nedenle bir öğrenci takibi, sipariş takibi, hasta takibi, stok kontrolü gibi veri ve gereksinim duyulan bilgilere tasarlanan bir çalışmayı karşımıza çıkarır.

Kurs süresince kullanacağımız bir uygulama aşağıda yer almaktadır:

Microsoft Access Uygulaması:

FC ecza deposu bin kadar üyesine ilaç toptan ilaç pazarlamak üzere kurulmuştur. FC ecza ilaç siparişlerini takip etmek için bir veritabanı geliştirmek istemektedir. Siz bir veritabanı yöneticisi olarak Microsoft Access ile veritabanını geliştirin.

Sipariş sisteminin yanı sıra bir süre sonra FC ecza deposu müşterileri için bir anket yapmaya karar vermiştir. Anketler de veritabanına bir metin bilgisi olarak eklenecektir. Bu koşullar altında; tabloları ve kayıtların birbiriyle bütünlüğün sağlayacak olan olası ilişkileri tanımlayın.

Bilgiler:

STOK KARTI MUSTERİ KARTI SİPARİŞ ANKET

Kodu Kodu Tarih Kodu

Tanımı Unvanı Sip No Anket Metni

Grup Kodu Grubu Mus Kodu

Satıcı Firma Adresi Stok Kodu

Birimi İlçesi Birimi

Birim Fiyatı İli Adet

KDV Tel Taşıyıcı Firma

Depo Kodu Fax Siparişi Alan

Paket Kodu Vergi Dairesi

Açıklama Vergi No

Resmi Kredisi

Hesap Açılış Tarihi

Resmi

Web sitesi

PERSONEL (SİPARİŞİ ALANLAR) TAŞIYICI FİRMA

Kodu Kodu

Adı Soyadı Ünvanı

Adresi Adresi

İli İli

İşe Giriş Tarihi Güzergah

Notlar:

-Birim fiyatlar genellikle "Adet" olarak düzenlenecektir.

-Fiyat ve adet bilgilerine mutlaka pozitif bir değer girilecektir.

-Sipariş tarihi "günün" tarihi olarak otomatik olarak düzenlenecektir.

-Grup kodları, iller ve diğer seçenekli girişler bir combo box olarak düzenlenecektir.

-Sipariş ekranındaki; müşteri kodu, stok kodu ve taşıyıcı firma combo olarak düzenlenecektir (Lookup Wizard) ve bilgilerin diğer tablodan otomatik olarak seçilmesini sağlayacaktır.

1. İlişkileri Kurun

Müşteri-Sipariş

Müşteri-Anket

Stok-sipariş

Personel-sipariş

Taşıyıcı firma-sipariş arasındaki ilişkileri kurun.

2. Örnek veriler girin:

3. İstenen sorgular:

-Müşterilerin ili içinde grubu, grubu içinde alfabetik sırada ünvanlarının yer aldığı liste.

-Adının ilk harfi A-D arasında olan müşteriler?

-Verilen iki tarih arasında (parametrik) siparişlerin adet ve tutarları?

-Verilen iki tarih arasında ve belli bir müşteri konu için siparişlerin adet ve tutarları?

-Verilen iki tarih arasında ve belli bir müşteri ve siparişi alan eleman olarak siparişlerin adet ve tutarları?

-Verilen iki tarih arasında, belli bir müşteri, belli bir mal ve siparişi alan eleman olarak siparişlerin adet ve tutarları?

-Malların KDV oranlarını 15 olanların 20'ye çevrilmesi.

-En yüksek sipariş alan elemanı bulmak için elemanların sipariş toplamlarını gösteren bir sıralı liste (azalan).

-Hiç siparişi olmayan müşterilen alfabetik sırada listesi.

-İli "İzmir" olan ve telefon numarasının ilk karakteri 4 olan müşterilerin alfabetik sırada listesi.

-İli "İzmir" ya da "Manisa" olan müşterilerin il içinde alfabetik sırada listesi.

-Sipariş adedi olarak en çok mal taşıyan taşıyıcı firma?

-Sipariş alan elemanların toplam (tutar) siparişleri.

-Stokta Birim fiyatlara %10 zam.

-Sadece belli gruptan olan stokların birim fiyatlarına %10 zam.

-Stokların depo kodunun ilk iki karakteri ile tanımlarının ilk iki karakterinin birleşiminin listesi.

-Sipariş toplamlarının taşıyıcı firma güzergahlarına göre listesi.

4. İstenen formlar

Formlar verilerin girilmesi, istenen bir bilgini aranması, değişik şekillerde filtrelemeler yapılması için geliştirilen nesnelerdir.

Yapılacaklar (a)

-Stok kartı için columnar (sütunlu) bir form

-Müşteri kartı için columnar bir form

-Anket için columnar bir form

-Personel için columnar bir form

-Taşıyıcı için columnar bir form

-Sipariş için tabular bir form

Yapılacaklar (b)

-Müşteri formu için olası alanlara combo box ekleyin.

-Müşteri formu için olası alanlara Validation Rule ekleyin.

-Müşteri formu için form zeminini değiştirin.

-Müşteri formunun altına kendi hazırladığınız bir bitmap dosyayı koyun.

-Müşterinin Web sitesi bilgisini tablo tasarımına ekleyin. Daha sonra bunun form üzerinden girilmesini sağlayın. Web sitesi alanına www.microsoft.com girin. Ardından üzerine tıklayarak ona ulaşmaya çalışın.

-Sipariş formunun alt başlık kısmına adet toplamı alın.

-Sipariş formunda birim fiyat ve tutarın görünmesini sağlayın.

-Sipariş formunun alt başlık kısmına tutar toplamı alın. Ayrıca altına KDV'li toplamı hesaplattırın.

-Sipariş formunda taşıyıcı firma ve siparişi alan müşterinin combo'larla seçilmesini sağlayın.

-Sipariş formunu Scroll Bar ve Navigation Button kontrollerini kaldırın.

-Müşteri kartı ile sipariş formunu birleştirin.

Yapılacaklar (c)

-Müşteri formuna ve personel formunda tarih alanlarına veri girişi kolaylaştırmak için ActiveX kontrollerinden (Tool, ActiveX Controls) Calendar Control 8.0'ı koyun ve çalışmasını kontrol edin.

Yapılacaklar (d)

-Bir ana menü formu geliştirin.

-Bütün formlara ulaşacak düğmeler yerleştirin.

-Bütün formlardan ana menüye dönüşü sağlamak için Exit düğmeleri yapın.

-Müşteri gruplarının toplam siparişlerini gösteren grafik formu hazırlayın.

İstenen Raporlar

Raporlar verilerin düz ya da gruplanarak ekrandan (preview) ya da yazıcıdan bastırılması işlemidir.

Yapılacaklar (a)

-Siparişlerin tarih, müşteri kodu ve ürün kodu sıralı listesi.

-Müşteri koduna göre gruplamalı sipariş bilgileri raporu.

-Haftalık tarih gruplamalı sipariş bilgileri raporu.

-Ürün koduna göre gruplamalı sipariş bilgileri.

BİR VERİTABANI TASARLAMAK

Bu ders sonunda yapabilecekleriniz:

-Bir veritabanı tasarlamak için gereken çalışmayı yapmak.

-Veritabanı dosyasını yaratmak.

-Veritabanı penceresini anlamak.

-Veritabanı nesneleri üzerinde bazı işlemleri yapmak.

I. BİR VERİTABANI TASARLAMAK

Microsoft Excel ©, ya da Word'e başlamak ve hemen kullanabilmek belki olasıdır, ama Microsoft Access © için bunu söylemek biraz zordur. Access'i tam olarak kavramak ve kullanabilmek için, Access'i öğrenmenin yanı sıra, ilişkisel veritabanı temellerini (bir anlamda verilerimizi nasıl organize edeceğimizi) de bilmemiz gerekir.

Access ile çalışmaya başlarken, kafamızda bir veritabanı (database) düşüncesi olması gerekir. Bu genellikle basit hesaplamaların ötesinde bir kayıt tutmak şeklinde olabilir. Örneğin müşterilerin alacaklarını takip etmek, siparişleri takip etmek, üretimi takip etmek gibi.

Veritabanı yaratma işlemi Access'e ilk girişte ya da daha sonra yapılır. Microsoft Access başlatıldığında; yeni bir veritabanı yaratmak, mevcut bir veritabanını açmak ya da yeni bir veritabanı yaratmak için seçeneklerin sorulduğu bir iletişim kutusu ekrana gelir:

A. ACCESS'İ BAŞLATMAK

Access'i başlatmak için bilinen yöntemler izlenir.

Access 2000'i başlatmak için Start (Başlat) menüsünden Programs bölümünden Microsoft Access seçilir.

Giriş seçenekleri:

Blank Access database (Boş veritabanı):Yeni (boş) bir veritabanı

Access database wizards, pages and projects (Veritabanı sihirbazı): Veritabanı yaratmak için hazır veritabanı

şablonlarından yararlamayı sağlayan program.

Open an existing file (Varolan veritabanını aç): Varolan (daha önce yaratılmış) bir veritabanını açmak

Yeni bir veritabanı projesine başlamak için seçeneğimiz: "Blank Access database (Boş veritabanı):Yeni (boş) bir veritabanı" olmalıdır.

Boş veritabanı seçeneğinin seçilmesinin ardından yeni bir veritabanının yaratılmasına başlanır. Yeni bir veritabanın yaratılmasına devam edilirken; ikinci adımda ekrana veritabanı dosyasının nerede (hangi sürücü ve klasör) yaratılacağını soran bir iletişim kutusu ekrana gelir:

Bu iletişim kutusunda File name (Dosya adı) kutusuna yeni veritabanının adı girilir. Veritabanının adı 255 karakter uzunluğunda genellikle konu ile ilgili olarak yazılır. Ardından Create (Oluştur) düğmesine basılarak veritabanı yaratılmış olur.

Örneğin: ogrenci

satis

musteri

orneksirket

yilmazlar

gibi.

Microsoft Access veritabanı dosyalarının uzantısı . MDB dir.

Bu durumda bizim veritabanı dosyaları:

ogrenci.mdb, satis.mdb, musteri.mdb, orneksirket.mdb, yilmazlar.mdb uzantılı dosya olarak yaratılır:

B. VERİTABANI PENCERESİ

Bir veritabanı yaratıldıktan sonra, artık onu veritabanı penceresiyle yönetiriz. Veritabanı penceresi (Database Window), ilgili veritabanının nesnelerini içerir ve nesnelerin düzenlenmesini sağlar. Veritabanı ile ilgili tüm işlemler bu pencereden yapılır.

Bir Veritabanının Nesneleri:

Bir veritabanı içinde yer alan nesneler şunlardır:

Tables (Tablolar): Veritabanı içinde belli alanlardaki bilgileri saklar. Örneğin; müşteri bilgileri tablosu, stok bilgileri tablosu gibi.

Queries (Sorgular): Veritabanındaki veriler üzerinde seçim işlemini sağlar. Belli bir gereksinimi karşılamak için istenen veriyi elde etmeyi sağlar. Örneğin; borcu şu miktardan fazla olan müşteriler?, EGE bölgesindeki son iki ayın satışlarının ortalaması gibi.

Forms (Formlar): Verileri göstermek, belli hesaplamaları düzenlemek ve raporları düzenlemek için kullanılır.

Reports (Raporlar): Verileri listelemek, belli hesaplamaları (gruplamaları) düzenlemek ve yazıcıdan listelemek için kullanılır.

Pages (Web Sayfaları): Internet ve Intranet ortamında çalışmayı sağlayan özel bir tür Web sayfasıdır. Datalar Microsoft Access veritabanı ya da SQL Server veritabanı olarak saklanabilirler.

Macros (Makrolar): İşlerin otomatik olarak yapılmasını sağlayan komutların yaratılmasını sağlar.

Modules (Modüller): Visual Basic ve Access Basic ile yazılan ve belli bir işi yapan kodları (program parçaları) içerir.

Şekil 29-1: Veritabanı Nesneleri

NOT: Bu dokümanlar Faruk Çubukçu tarafından hazırlanmıştır. Burada adı geçen ticari ünvanlar ve markalar bilgi amaçlı kullanılmışlardır ve kendi imtiyazlarına sahiptirler. Bu dokümanlar ticari amaçlı olarak kullanılmaz. Daha fazla bilgi için www.farukcubukcu.com adresine bakınız.

B. VERİTABANI PENCERESİ ANA DÜĞMELERİ

Veritabanı penceresinde nesnelerin yanı sıra üç ana düğme yer alır. Bu düğmeler:

. Open (Aç)

. Design (Tasarla)

. New (Yeni)

Open (Aç) düğmesi ile mevcut bir nesneye ulaşılır. Örneğin daha önce yaratılmış olan bir tablo ya da bir sorgu açılır. Design (Tasarla) düğmesi ise mevcut bir nesnenin değiştirilmesini sağlar. New (Yeni) düğmesi ise bir nesnenin yeni olarak yaratılmasını sağlar. Örneğin yeni bir tablo ya da yeni bir sorgu yaratmak gibi.

İPUCU: Veritabanımız içinde bir tablo yaratmak için Tables bölümünde New düğmesine tıklamak yeterlidir. Ardından Design View kullanılarak tablonun alanları tasarlanır. Böylece veritabanının ilk nesnesi tasarlanmış olur.

1. ACCESS 2000 İLE GELEN YENİ NESNE YARATMA ALANLARI

Access 2000 ile birlikte veritabanı nesnelerinin yaratılmasında kullanılacak yeni araçlar gelmiştir. Bu araçlar o nesne seçildiğinde nesne yaratma elemanları olarak listelenir.

Örneğin tablo yaratmak için kullanacağınız Tables (Tablolar) bölümünde şu seçenekler yer alır.

-Create table in Design view (Tasarım Görünümünde Tablo Oluştur)

-Create table by using Wizards (Sihirbazı Kullanarak Tablo Oluştur)

-Create table by entering data (Veriler Girerek Tablo Oluştur)

Bu seçenekler değişik şekillerde tablo yaratılmasını sağlar.

-Create table in Design view; tablo tasarım görünümünden yaratılır. Bu görünümde alanlar ve özellikleri düzenlenir.

-Create table by using Wizards; tablo yaratmak için sihirbaz kullanılır.

-Create table by entering data;tablo yaratmak için datasheet görünümü kullanılır. Alan adları Field1, Field2 şeklinde verilir.

C. VAROLAN BİR VERİTABANINI AÇMAK

Önceki konuda yeni bir veritabanı dosyasını nasıl yaratacağımızı gördük. Peki yaratıp kaydettiğimiz bir veritabanını daha sonra nasıl açacağız? Daha önce yaratılmış bir veritabanını açmak için; ya başlangıçta Open an existing file (Varolan veritabanını aç) seçeneği ya da Access başlangıç menüsünden File (Dosya) menüsünün ardından Open (Aç) komutu kullanılır.

İPUCU: Access veritabanı dosyalarının uzantısı .MDB dir.

D. VERİTABANI NESNELERİNİ KOPYALAMAK

Bir veritabanı bir dosyadan oluşur. Musteri.mdb gibi. Ancak bir veritabanı içinde bulunan herhangi bir nesnenin de kopyalanması söz konusu olabilir. Bu işlem için yine nesnenin veritabanı penceresi içinden seçilmesinin ardından bildiğimiz Copy ve Paste işlemleri yapılır.

Bir nesne üzerinde Copy (Kopyala) komutu seçildikten sonra Paste (Yapıştır) düğmesine tıklandığında Microsoft Access kopyalama yolu ile yaratılacak yeni nesnenin adını sorar. Ayrıca nesnenin içeriği ile ilgili seçenekler seçilir.

Nesneleri kopyalamak için şu adımları izleyin:

1. Veritabanı penceresi üzerinde istenilen nesne seçilir.

2. Araç çubuğu üzerinde Copy (Kopyala) düğmesine tıklanır.

3. Ardından Paste (Yapıştır) düğmesine tıklanır.

4. Yeni nesnenin adı girilir ve diğer seçenekleri düzenlenir.

E. VERİTABANI NESNELERİNİN SİLİNMESİ

Herhangi bir veritabanı nesnesini silmek için; nesneyi seçtikten sonra Delete tuşuna tıklamanız yeterlidir. Bu işlem için diğer bir alternatif yol ise sağ tuşa tıklayıp ekrana gelen menüden Delete komutunu seçmektir.

DİKKAT: Bir veritabanı nesnesini silmek geri dönüşü olmayan bir işlemdir! Artık bir daha istemediğinizden emin olduğunuz nesneleri silin.

F. VERİTABANI NESNELERİNİN ADINI DEĞİŞTİRMEK

Bir veritabanı nesnesinin adını değiştirmek gerektiğinde; yine veritabanı nesnesi seçilir. Ardından farenin sağ tuşuna tıklanır ve Rename komutuna tıklanır. Ardından nesnenin yeni adı girilir.

NOT: Access 2000, Bir formu, tabloyu, sorguyu, alanı ya da diğer bir kontrolün adının değiştirilmesi durumunda ortaya çıkacak sorunları gidermek için ilgili bileşenlerin de otomatik olarak yeniden adlandırılmasını sağlar.

G. VERİTABANI ÖZELLİKLERİ

Veritabanında yer alan her bir nesnenin özellikleri olduğu gibi veritabanının kendisinin de özellikleri vardır. Bu özellikler Summary, Statistics, Contents ve Custom sekmesi altında yer alır.

General sekmesinde veritabanı adı, yeri, büyüklüğü gibi bilgiler yer alır. Bunun dışında veritabanı dosyasının read-only, hidden ve archive gibi özellikleri düzenlenir.

İPUCU: Bir veritabanı dosyası açıkken bu özellikleri düzenlenemez. Bu nedenle File Open iletişim kutusunda iken farenin sağ tuşuna tıklanarak elde edilen Properties (Özellikler) iletişim kutusundan bu özellikler düzenlenir.

Summary (Özet) sekmesinde veritabanının yazarı (author), konusu (subject) gib konular yer alır.

Statistics (İstatiksel) ise veritabanına erişilmesi, değiştirilmesi gibi zaman bilgilerini tutar.

Contents (İçerik) sekmesinde ise veritabanı nesneleri yer alır.

Custom (Özel) sekmesi ise veritabanı hakkında ek bilgiler tutmanızı sağlar.

Veritabanı özelliklerini düzenlemek için şu işlemleri yerine getirin:

1. File (Dosya) menüsünden Database Properties (Veritabanı Özellikleri) komutu seçilir.

2. Ardından istenilen sekme seçilir.

3. Bilgiler görülür ya da düzenlenir.

Şekil 29-2: Veritabanı Özellikleri

H. BİR VERİTABANININ ONARILMASI

Şu anda ekranda olmayan (kapalı) bir veritabanının onarılması (repair) gerekebilir. Bu işlem veritabanının bozulma nedeniyle açılamamasından kaynaklanabilir.

Bir veritabanını onarmak için şu adımları izleyin:

1. Mevcut veritabanını kapatın.

2. Tools (Araçlar) menüsünden Database Utilities (Veritabanı Hizmet Programları) seçeneğini ve Repair Database (Veritabanını Onar) komutunu seçin.

3. Repair (Onarma) iletişim kutusunda veritabanını seçin.

4. Repair düğmesine tıklayın.

NOT: Access bozuk veritabanlarını her zaman kurtarmayabilir. Bu durumlara karşı yedekleme yapmak her zaman çözüm garantisidir.

UYGULAMALAR

Bu hafta, bir önceki haftanın notlarında yer alan uygulama için veritabanı dosyasını yaratacağız:

1. Access'i başlatın.

2. Boş veritabanı yaratma seçeneğini (Blank Access database) seçin.

3. Dosya adı olarak ornekdb yazın.

4. Veritabanı penceresine ulaşın.

Ardından şu işlemleri yapın:

1. Veritabanı nesnelerini inceleyin.

2. File (Dosya) menüsünden Database Properties (Veritabanı Özellikleri) iletişim kutusunu inceleyin.

3. Sizin veritabanınızda hangi nesnelere gereksinim olacağını ve onların nasıl yaratılabileceğini düşünün.

Diğer işlemler:

Tools (Araçlar) menüsünü inceleyin. Tools (Araçlar) menüden Database Utilities (Veritabanı Hizmet Programları) menüsünü inceleyin.

GÖZDEN GEÇİRME

1. Bir veritabanı yaratmak için ne tür bir gereksinim ortaya atılır. İşinizle ya da yapabileceğiniz bir kayıt tutma işlemiyle ilgili (örneğin öğrenci kayıtları) örnekler verin.

2. Veritabanı dosyasının uzantısı nedir?

3. Bir veritabanı penceresi içinde hangi nesneler vardır. Bu nesnelerin rollerini açıklayın.

4. Bir şirket hem üretimini hem de üretimde çalışan personelinin değişik bilgilerini bir veritabanında tutmak istemektedir. Sizce bir veritabanında bütün bu bilgiler için çok sayıda tablo yaratılmalı mı, yoksa bu konular için iki ayrı veritabanı mı tasarlanmalı?

5. Veritabanının özelliklerinin işlevi nedir?